Van 14 april 2017 t/m 30 september 2018 was één van de absolute topstukken, de wereldkaart van Joan Blaeu uit 1648, in Het Scheepvaartmuseum in Amsterdam te zien. Deze wereldkaart met een formaat van 2 bij 3 meter, bood de meest actuele kennis van de wereld.
Van deze versie van de kaart is er maar één ter wereld. 'Blaeu's wereld in kaart | meester-cartograaf in de 'gouden eeuw' was een uitbreiding van de populaire Atlassen tentoonstelling.
wat is er te zien op de kaart?
Met een loep in de hand kreeg je de gelegenheid om alle verrassende details op de kaart te ontdekken. Zo is de wereldkaart van Blaeu één van de eerste kaarten waar de kustlijn van Australië en Nieuw-Zeeland te zien is. Daarnaast maakte je kennis met de westerse en superieure kijk op inboorlingen; kannibalen en een lama in Zuid-Amerika, olifanten in Afrika, zeemonsters en zeeslagen. Een echte ontdekkingsreis!
Ontdek de mooiste details. Fotocredits: Kenneth Stamp Photography
de Amsterdamse firma Blaeu
De firma Blaeu was de grootste producent van kaarten in de zeventiende eeuw. De Blaeus baseerden zich op eerdere kaarten, eeuwenoude overlevering én de meest recente ontdekkingen. De boekhandel van de firma Blaeu was gevestigd vlak bij de haven, het huidige Damrak in Amsterdam. Deze locatie was niet toevallig gekozen. Daar arriveerden nieuwe producten en informatie van over de hele wereld. Zeelieden, kooplieden, geleerden en regenten samen, geïnteresseerd in Blaeu's kennis en kunde, kwamen hier samen. De cartografie van de firma Blaeu heeft dan ook veel invloed gehad op het wereld- en kaartbeeld. Veel cartografen probeerden Joan Blaeu na te volgen of te verbeteren.
de must-sees
De wereldkaart van Blaeu zit vol symboliek, illustraties en beeldende verhalen. De details zijn klein, maar opmerkelijk. Heeft u de kaart niet kunnen bezoeken? Hier verklappen we de verhalen achter een paar opvallende details.
Californie
Aan de westkust van Noord-Amerika zie je het langgerekte California. Zoals je ziet is het omringd door water en dus afgebeeld als eiland. Een aanname uit die tijd, die niet strookte met de werkelijkheid.
Nova Zembla
Je ziet een scheepje vast liggen in het ijs en een piepklein huisje, linkt boven het schip. Dit is Het Behouden Huys waar de bemanning zo'n 9 maanden de kou moest trotseren.
Australie
De vage kustlijnen van Australie zijn door Blaeu opzettelijk zo getekend. Er was nog weinig bekend over het continent dat de naam Hollandia Novia kreeg omdat het geen populaire handelsbestemming was voor de Hollanders.
Zeeslag Stille Oceaan
Je ziet een bonte verzameling schepen op de Stille Zuidzee ten westen van Amerika. Er wordt een zeeslag uitgebeeld en we mogen er vanuit gaan dat het gaat om Hollandse schepen, met de Hollandse driekleur.
Kannibalen in Zuid-Amerika
In de binnenlanden van Zuid-Amerika zijn inwoners van het 'nieuwe' continent als kannibalen afgebeeld. Deze manier van afbeelden van de volkeren in Zuid-Amerika is niet nieuw. Het tekenen van barbaren moest de westerse superioriteit benadrukken.
Hemel en Aarde
Om te knuffelen zo schattig! Blaeu liet een prachtige beer tekenen om het sterrenbeeld op dit halfrond te duiden. Wie goed kijkt ziet dat de kreeft en de leeuw de beer gezelschap houden.
Minicolleges
In ongeveer één minuut meer ontdekken over de details op de kaart van Joan Blaeu uit 1648? In onze minicolleges vertelt gastconservator Djoeke van Netten je alles over de details op de kaart. Watch & learn!
Kannibalen in Zuid-Amerika
In dit minicollege vertelt gastconservator Djoeke van Netten je alles over de kannibalen in Zuid-Amerika op de kaart van Blaeu.
Nova Zembla & Het Behouden Huys
Waarom staat er een 'piepklein' Behouden Huys op de kaart van Joan Blaeu uit 1648? Gastconservator Djoeke vertelt.
Vrede van Munster
Wat heeft de Vrede van Münster te maken met de wereldkaart van Joan Blaeu uit 1648? Gastconservator Djoeke van Netten vertelt.
Wereldbeeld van Copernicus
Waarom is het zo bijzonder dat het wereldbeeld van Copernicus terug is te vinden op de kaart van Blaeu? Djoeke vertelt.
Abel Tasman
Waarom staat de naam van Abel Tasman op de wereldkaart van Joan Blaeu? Djoeke vertelt.
Chinese wereldkaart
Minstens zo indrukwekkend als de kaart van Blaeu is deze Chinese wereldkaart van Ferdinand Verbiest uit 1674! Maar waarom? Djoeke vertelt.
'Blaeu's wereld in kaart | meester-cartograaf in de 'gouden eeuw' is niet meer te zien bij Het Scheepvaartmuseum.
