Lichtkunstwerken en activiteiten langs nieuwe route schudden Amsterdam wakker.
Vanaf donderdag 28 november vormt Amsterdam weer hét decor voor internationale lichtkunst tijdens de achtste editie van Amsterdam Light Festival. Een nieuwe route met lichtkunstwerken, bijzondere verhalen uit de stad en samenwerkingen met prominente Amsterdamse culturele instellingen verrijkt deze winter het oostelijk deel van het centrum. Uit 650 inzendingen vanuit de hele wereld zijn 20 gevestigde en opkomende kunstenaars uit 16 landen geselecteerd om Amsterdam wakker te schudden aan de hand van het thema Disrupt!
De ontregeling van de natuur door de mens is een belangrijke inspiratiebron voor veel kunstenaars, terwijl sommige installaties zélf een speelse interventie in het straatbeeld zijn. Zo speelt Krijn de Koning met de vormen van de iconische Magere Brug, plaatst UxU Studio een gigantische bom van veren bij het Oosterdok en visualiseren Tom Biddulph & Barbara Ryan de opwarming van de aarde met een overstroomde straat bij het Entrepotdok. Voor het eerst in de geschiedenis van het festival verplaatst de route van de tentoonstelling zich naar het oostelijk deel van het centrum en wordt er bijzondere programmering binnen het thema georganiseerd met onder andere Artis, Het Scheepvaartmuseum en NEMO. Bezoekers kunnen Amsterdam Light Festival tot en met 19 januari 2020 varend, fietsend en wandelend beleven.
The Ice is Melting at the Pøules door Martin Ersted (artist impression).
Ontregeling in de natuur en het straatbeeld
Een ‘disruptie’ of een plotselinge ontregeling komt meestal ongelegen en heeft te maken met conflicten, chaos en misschien zelfs gevaar. Maar ontregeling kan ook een positieve en soms essentiële aanzet geven tot verandering. Het bevraagt vastgeroeste aannames, roept nieuwe discussies op, zet mensen en organisaties aan tot actie en maakt onbekende mogelijkheden zichtbaar. De 20 kunstenaars die zijn geselecteerd voor de tentoonstelling hebben het thema Disrupt! op allerlei manieren geïnterpreteerd. Sommige installaties vormen interventies in het straatbeeld, terwijl andere kunstenaars de bestaande architectuur in de stad transformeren en je er met een nieuwe blik naar laten kijken. Het ontregelende effect dat wij als mens hebben op de natuur en het klimaat is misschien wel het belangrijkste aspect van het thema dat kunstenaars inspireerde.
Op de façade van het Scheepvaartmuseum visualiseert de Deense kunstenaar Martin Ersted de opwarming van de aarde door grafieken over de wereldwijd stijgende temperaturen te vertalen naar bewegende laserlijnen. Die combinatie van harde, wetenschappelijke feiten en puur, intens laserlicht in Ersteds werk The Ice is Melting at the Pøules levert een voorstelling op die confronterend en poëtisch tegelijk is. De Britse Tom Biddulph en Barbara Ryan laten zien welke desastreuze gevolgen de opwarming van de aarde vervolgens kan hebben. Met een minimalistisch lijnenspel van wit licht transformeren zij een stuk Amsterdamse gracht in hun kunstwerk Surface Tension tot een overstroomde straat, met de contouren van de meegesleurde, drijvende auto’s, verkeersborden en lantaarnpalen.
De Pools-Franse Karolina Howorko laat de positieve kant van ontregeling zien: de scheuren en barsten in haar kunstwerk The Cracks symboliseren het openbreken en bevragen van vastgeroeste opvattingen. Het zijn juist de beschadigingen en gebreken die een persoon of een ding karakter geven, vindt Howorko, en daarom laat ze haar projectie zien op de oude, 16e-eeuwse Montelbaanstoren.
De Nederlandse Krijn de Koning speelt in zijn werk Nacht Tekening met de iconische vormen van de beroemde Magere Brug en laat je er met andere ogen naar kijken. De Koning nam de bestaande vormen als uitgangspunt, husselde ze door elkaar en zette ze vervolgens als lichtlijnen weer op de brug. Het Taiwanese collectief UxU Studio brengt bezoekers in verwarring met een gigantische, blauw verlichte bom die verstild in de lucht hangt bij het Oosterdok. Want zodra je beter kijkt, wordt duidelijk dat dit ultieme symbool van ontregeling en verwoesting is gemaakt van duizenden oplichtende veertjes. Daarmee krijgt de bom gek genoeg iets lieflijks, romantisch en vooral ongevaarlijks.
Nieuwe route oostelijk deel centrum
Geheel in lijn met het thema Disrupt! kiest de organisatie voor het eerst in haar geschiedenis voor een compleet nieuwe route, waarmee wordt afgeweken van de traditionele route over de Herengracht. De route (Oosterdok, Oudeschans, Amstel, Nieuwe Keizersgracht, Plantage Muidergracht, Entrepotdok) verkent een nieuw deel van de stad en vormt de kern van de tentoonstelling en activiteiten.
Programmering en activiteiten
Bijzondere samenwerkingen met prominente Amsterdamse culturele instellingen zorgen deze editie voor een bredere festivalbeleving. Samen met Artis organiseert het festival een langlopend avondprogramma gericht op disruptie en licht en duisternis in de natuur en het dierenrijk - compleet met lichtgevende paddenstoelen en een heus 'microbenkunstwerk'. Het Scheepvaartmuseum en NEMO werken eveneens aan speciale programma’s die binnenkort onthuld worden.
Educatie
Met verschillende educatieprojecten laat Amsterdam Light Festival leerlingen op een speelse manier met lichtkunst kennismaken en biedt het een nieuwe generatie kunstenaars een podium. Zo maken 850 leerlingen van 17 basisscholen samen met het creatieve collectief 72ndSunny en Juf op Straat een mysterieus, dagelijks wisselend, kunstwerk met tientallen dierenogen in de bosjes rondom Artis. In drie workshops worden de ogen door de leerlingen zelf bedacht en geprogrammeerd; zijn het vriendelijke dieren of vormen ze een bedreiging? Het project wordt afgerond met een rondvaart tijdens het festival waar leerlingen, samen met hun ouder(s), de première van hun eigen lichtkunstwerk beleven. Opkomend talent krijgt jaarlijks een speciale plek in de tentoonstelling in samenwerking met de Breitner Academie, Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Dit jaar maken drie studenten het kunstwerk AD/Empty Domination, dat ons bewust maakt van de hoeveelheid advertenties in het straatbeeld door juist een leegte te laten zien. Het is een statement tegen de visuele overprikkeling, waarmee adverteerders onze geest proberen te beheersen.
Bijzondere verhalen uit de stad
Architectuurhistoricus Irmgard van Koningsbruggen verrijkt de nieuwe route met stadsverhalen die bezoekers met andere ogen naar de stad, haar geschiedenis en architectuur laten kijken. Op vijf plekken langs de route wordt een stadsverhaal verteld aan de hand van een uitgelicht gebouw of details daarvan - het thema Disrupt! is de rode draad in elk verhaal. Zo wordt er ingegaan op het krakersverleden van de stad, het wegpoetsen van oorlogsherinneringen en ingrijpende uitbreidingen en verbouwingen.
