Vandaag (21 juni) is het niet alleen de langste dag, maar ook staat de zon op het midden van de dag het hoogst. Hoe konden ze vroeger eigenlijk op zee de hoogte van de zon boven de horizon bepalen?

Astrolabium

In de 15e eeuw ontdekken de Europeanen een manier om te bepalen hoe noordelijk of zuidelijk hun schip zich bevindt: de geografische breedte. De zeeman meet de hoek die de zon of een ster met de horizon maakt. Dat doet hij met een astrolabium en later een graadstok of Daviskwadrant. Een tabel helpt hem de breedte te berekenen.

De zeeman meet de hoek die de zon of een ster met de horizon maakt.

Een astrolabium bestaat uit een ring met graadverdeling in de rand. Door de wijzer (alidade) te draaien meet de zeeman de hoogte van de zon of een ster. Aan het eind van de 17e eeuw raakt het astrolabium in onbruik.

Meer weten over het astrolabium? Kom naar het museum en bekijk de tentoonstelling De Navigatie-Instrumenten.