Marie-José is een van de vier topfotografen die aan de slag is gegaan met het thema: 'de ultieme zeeman'. Haar fotoserie springt eruit, omdat er geen mens aan te pas is gekomen.
Geen romantiek, maar hightech futuristische beelden
Marie-José vertelt waar haar inspiratie voor deze fotoserie vandaan komt: ’De in 2015 geïntroduceerde Zr. Ms. Karel Doorman is het nieuwste Joint Support Schip van de Koninklijke Marine en het grootste schip dat de Nederlandse marine ooit gehad heeft. Dit ondersteuningsschip moest de in 1975 in dienst gestelde Zuiderkruis vervangen. Het nieuwe schip is uitgerust met ingenieuze systemen. Al deze systemen worden op afstand vanuit de commandocentrale bediend. Zr. Ms. Karel Doorman is ontworpen om zijn bemanning onaantastbaar te maken. De beelden zijn niet romantisch, maar eerder futuristisch en hightech. Als de techniek zo geavanceerd wordt, wat doet dit dan met de zeeman, zijn vak en zijn bestaansrecht?’
Beeld uit de serie 'Lunar Landscapes' van Marie-José Jongerius
Een uitstervend ras?
Met één druk op de knop vaart het schip een koers die door een computer is berekend. Piepjes en lichtjes geven aan dat er vijandige schepen in de buurt zijn en radar systemen zien schepen die voor het oog niet detecteerbaar zijn. Je kan je afvragen waar de zeeman nog een plek inneemt op een schip dat zo technisch is uitgerust. Verdwijnt de zeeman met al zijn traditionele nautische vaardigheden zoals sterretje schieten, ankeren en communiceren met seinen en vlaggen? Zijn dit de laatste decennia waarin het vak van de zeeman nog de betekenis heeft die het al vijfhonderd jaar heeft in onze Hollandse geschiedenis? Of, zal het beeld –en daarmee zijn lichaam- verdwijnen van ons netvlies? Marie-José heeft met haar spectaculaire nachtelijke foto's de zeeman alvast laten verdwijnen. Is dit de toekomst, of heeft de klok voor de zeeman allang geslagen?
Beeld uit de serie 'Concrete Wilderness' van Marie-José Jongerius
Beeld uit de serie 'Lunar Landscapes' van Marie-José Jongerius
Marie-José Jongerius (1970), fotograaf, onderzoeker en docent.
Marie-José zoekt de grens op van/tussen mens en natuur. Na haar studie aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag ontving Marie-José verschillende vooraanstaande beurzen om haar fotoprojecten uit te voeren, waarvoor zij de wereld over reist. Met name Amerika heeft haar voorkeur doordat fictie en realiteit daar op een fascinerende manier samenkomen. Ze combineert geologie en kunst en stelt altijd de vraag hoe de mens de natuur probeert de beheersen. Voor haar fotoproject 'Edges of the Experiment' reisde ze met haar analoge 4x5 camera van Los Angeles naar Reno, vervolgens naar Las Vegas en Joshua Tree waarbij haar oog vooral viel op de tussengebieden. Ze stelde deze werken tentoon in zowel het Fotomuseum Rotterdam als het Centraal Museum in Utrecht. Haar foto's van de Maasvlakte II besloot zij alleen te nemen in het donker. De soms maanachtige landschappen komen samen in twee boeken 'Lunar Landscapes ' en 'Concrete Wilderness'. Marie-José stelt je de vraag: wat gebeurt er met de natuur als je het vormt naar menselijke ideeën?
Auteur: Marleen Manneke.
