De Engelse vloot op de rede van La Rochelle 1628
Dit schilderij van Abraham de Verwer (1633) valt behoorlijk op in de zaal van Het Scheepvaartmuseum in het DWDD Pop Up museum in het Allard Pierson Museum. Met een lengte van meer dan 4 meter en bijna 2 meter hoogte springt dit werk in het oog.
Wellicht valt het je direct op: op dit schilderij zie je geen Nederlandse schepen. Waarom eigenlijk niet?
Verschillende namen voor hetzelfde werk
In onze vorige DWDD artikelen heb je kunnen lezen dat schilders soms onder een andere naam hun werken uitbrachten. Ook is het niet ongewoon dat een schilderij bekend was onder verschillende namen.
De opdrachtgever gaf het schilderij soms een andere naam dan de schilder en zodoende waren er verschillende namen in omloop voor soms een en hetzelfde werk. Zo ook bij dit schilderij.
Een andere naam is: De mislukte poging van de Engelse vloot tot ontzet van La Rochelle, 1628. De Verwer, schilder van dit doek, kon aardig leven van zijn werken; zo'n tien jaar na het vervaardigen van dit schilderij kon hij een huis kopen aan de Prinsengracht in Amsterdam. Het pand kocht hij voor 6500 Gulden.
de Engelse vloot op de rede van La Rochelle 1628 geschilderd door Abraham de Verwer, 1633
Een Hollandse schilder met een Franse opdracht
Holland, Engeland, Frankrijk en kapers in België konden elkaar in de 17e eeuw wel schieten. Dat deden ze dan ook veelvuldig. Maar in dit plaatje kwam geen Nederlands schip voor. Waarom maakte dan uitgerekend een Nederlandse schilder een werk van deze niet-Nederlandse vloot?
Het antwoord kennen we niet. Wel is bekend dat De Verwer een tijdje in Parijs heeft gewoond voordat hij dit doek maakte, waarschijnlijk kreeg hij een opdracht van een Franse marineofficier. Het is dus belangrijk om jezelf bij elk doek af te vragen wie de schilder was en of er een opdrachtgever was.
Dit bepaalt met welke blik of gekleurde bril een schilder naar een zeeslag keek. Ongeacht wie de opdrachtgever van dit schilderij was: de Engelsen gingen met lege handen naar huis nadat zij weken achter elkaar geprobeerd hebben La Rochelle vanaf het water in te lijven.
Het schilderij onder de loep
Op de voorgrond rechts ligt de St. George, het admiraalschip van Lord Lindsey, en links ligt de Swiftsure, het vice-admiraalschip van Lord Morton.
De beide schepen voeren hoog in de mast de Union Flag. Hierin is het rode kruis van Engeland en het liggende kruis in het blauwe veld van Schotland gecombineerd sinds 1606 (pas twee eeuwen later werd een extra kruis aangebracht voor Ierland).
Beide schepen voeren ook een rode vlag die gebruikt werd als eskadervlag waardoor zichtbaar werd welke schepen tot welke vloot behoorden.
Ets van de Swiftsure, het vice-admiraalschip van Lord Morton.
Het verdeelde Frankrijk
De totale vloot die Karel I ter beschikking stelde tot het ontzet van La Rochelle was 122 vaartuigen groot. Toch mocht dit niet baten.
Er was namelijk niet alleen een economische oorlog gaande op zee, er was ook sprake van een geloofsstrijd in Frankrijk. Even leek het alsof de inwoners van La Rochelle liever wilde leven onder heerschap van de protestantse Engelsen.
Lang heeft het niet geduurd, toen de Fransen La Rochelle belegerden, werd het katholicisme hersteld en werden de Engelsen, samen met het protestantisme teruggestuurd naar hun eigen land. Sommige van de Engelse schepen bleven intact: de St. George zou decennia later dienen in de strijd tegen Michiel de Ruyter…
Ets van Michiel de Ruyter gemaakt door Wim Zwiers in 1953 (Mariniersmuseum).
