Met 'Ode aan een Amsterdammer', wordt niet alleen burgemeester Van der Laan in het zonnetje gezet. Eigenlijk worden álle Amsterdammers in het zonnetje gezet. Ode aan een Amsterdammer geeft aan de hand van portretten een beeld van het veelzijdige karakter van de stad, van zijn bewoners en van zijn kunstenaars. Cruijff zal je ongetwijfeld herkennen. Maar herken je ook de koppen uit onze maritieme geschiedenis?
Loop vanuit deze tentoonstelling verder door de rest van Het Scheepvaartmuseum op zoek naar maritieme helden! Zo ontmoet je Amsterdammer en cartograaf Blaeu in de Atlassen tentoonstelling en Michiel de Ruyter in de 'gouden eeuw' tentoonstelling. Hierbij een paar bijzondere prenten uit de schatkamer van Het Scheepvaartmuseum die je niet op zaal vindt en daarom extra bijzonder zijn om er meer over te lezen!
1. Van Galen
Verwar de beste man niet met de alom bekende in Amsterdam geboren voetbalcoach. Bootjes waren meer zijn ding. Klinkt de naam bekend? Dat is waarschijnlijk omdat eén van de langste straten uit Amsterdam zijn naam draagt sinds 1925. Van Galen drukte een flinke stempel op de vloot uit de 'gouden eeuw'. Hij was zo'n goede vlootvoogd dat men hem elke keer weer om zijn diensten vroeg. Hij diende in de Eerste Engelse Oorlog en werd als held begraven in de Nieuwe Kerk in Amsterdam waar hij een imposant graf kreeg. De tekst op zijn graf is als volgt:
Hier leit in 't Graf van Eer den dapperen Van Galen,
Die eerst ging buit op buit Kastiliën afhalen,
En, met een Leeuwenhert, nabij 't Toskaensche strant,
De Britten heeft verjaegt, verovert en verbrandt.
Portret Johan van Galen.
2. Ortelius
Wederom een man die zijn eigen straat kreeg, op de rand van de Baarsjes in Amsterdam. Zijn verdiensten zijn terug te vinden in de cartografie en geografie, al voordat de 'gouden eeuw' begon. Hij bracht kaarten samen tot eén werk: dit werd de Atlas Theatrum Orbis Terrarum uit 1570. Alle West-Europese kennis werd gebundeld en dat maakte de Atlas behoorlijk compleet. Je zou kunnen zeggen dat Ortelius 'de uitvinder' van de Atlas was.
Portret van Abraham Ortelius.
3. Michiel de Ruyter
Een hele bekende naam. Maar stiekem halen we zijn prestaties nog wel eens door de war. Voer hij voor de VOC? Of toch voor de Marine? Het was het laatste. Hij wordt gezien als de grootste Admiraal van zijn tijd. Geboren te Vlissingen, gestorven in het harnas en begraven in Amsterdam. Wat veel mensen niet weten is dat Michiel de Ruyter in zijn jonge jaren nog actief is geweest in de Walvisvaart. Zijn grootste prestatie was de overwinning op de Engelsen tijdens de Tweede Engelse Oorlog in de Tocht naar Chatham. Vlak daarna heeft hij zich door niemand minder dan Ferdinand Bol laten portretteren in volledige uitrusting.
Portret van Michiel de Ruyter door Ferdinand Bol.
4. Hendrik Lonck
Doet de naam een belletje rinkelen? Of denk je watertandend aan de zoetigheid van meneer Lonka? Lonck veroverde samen met Piet Hein de Spaanse Zilvervloot en werd kapitein-generaal bij de West-Indische Compagnie, het iets minder bekende broertje van de Oost-Indische Compagnie. Hij was actief aan de andere kant van de oceaan, waar hij in 1630 een aantal kustplaatsen van Brazilië veroverde. Minder bekend, maar wel vereerd. Hij rust in de Nieuwe Kerk in Amsterdam.
Portret van Hendrick Lonck.
5. Oscar Mendlik
Misschien wel het meest verfijnde portret uit deze reeks. Was hij een zeeheld? Nee, dat niet. Maar zijn relatie met de zee was wel heel bijzonder te noemen. Hij schilderde de zee. En alleen maar de zee. Geen mens, geen schip. Alleen de golven, de branding, het schuim en de honderd tinten blauw, grijs en groen die de zee kan hebben. En dat deed hij met zo veel emotie, dat de zee voor je ogen tot leven komt. De van oorsprong Hongaarse schilder kwam naar Nederland, trouwde rond de vorige eeuwwisseling in Amsterdam en bleef tot zijn dood in ons land. De onstuimige Hollandse zee zal hier ongetwijfeld mee te maken hebben gehad…
Portret van zeeschilder Mendlik.
Ode aan een Amsterdammer
Weer weten over de tentoonstelling 'Ode aan een Amsterdammer'? Lees hier meer en kom de tentoonstelling bekijken (t/m 27 augustus). Voor iedereen (én natuurlijk alle Amsterdammers) gratis toegankelijk!
Auteur: Marleen Manneke.
