Het Herdenkingsjaar Slavernijverleden, dat op 1 juli 2023 start, is een belangrijke periode voor Het Scheepvaartmuseum.

Als nationaal museum in een wereldstad laten we zien hoe de Nederlandse geschiedenis verbonden is met water, en hoe maritieme geschiedenis verweven is met koloniale geschiedenis. Het museum vertelt meerstemmige maritieme geschiedenis en de impact daarvan op het heden. We nemen daarbij verantwoordelijkheid om ook gewelddadige geschiedenissen te bespreken. In 2023 en 2024 delen we daarom kennis over en gaan we verder in gesprek over slavernij en de doorwerking daarvan vandaag de dag. 

Programma’s

In onze programmering besteden we aandacht aan slavernij onder de WIC en de VOC. Op deze pagina vind je een overzicht van onze activiteiten tijdens het Herdenkingsjaar. Gedurende het jaar vullen we dit artikel aan:

  • Op 1 juli delen medewerkers zelfgemaakte heri heri maaltijden uit aan bezoekers, in samenwerking met Free Heri Heri for All van KIP Republic. Die dag start ook een laagdrempelige familieactiviteit met illustraties van Hedy Tjin uit het kinderboek Op de rug van Bigi Kayman (2021) van Henna Goudzand Nahar. Families leren over ‘vluchten over water’ en verzet tegen slavernij, en tekenen hun eigen vervoermiddel in de stijl van Hedy Tjin. 
  • De hele zomer gaan families tekenen in de stijl van Tjin en Op de rug van Bigi Kayman: zo vult het Open Plein zich met kleurrijke tekeningen en blijft het thema zichtbaar.
  • In de zomer van 2023 plaatsen we nieuwe teksten en illustraties op het VOC-schip waarbij het thema ‘Slavernij in Azië’ wordt behandeld. Na de zomer gaan we hierover in gesprek met de sector. (meer informatie volgt).
  • Ook in de programma’s rondom Food for Thought, een fotografietentoonstelling met fotograaf Kadir van Lohuizen (vanaf november 2023), wordt de koppeling gemaakt tussen slavernijverleden en de impact daarvan op ons huidige voedsel- en ecosysteem. O.a. chef Lelani Lewis (auteur van kookboek Code Noir, 2023) draagt hieraan bij.

Tentoonstellingen

In de lijn van onze samenwerking met Sites of Memory in 2022 bouwen we in 2023 en 2024 verder aan de reeks Atlantische Vensters: reflecties door hedendaagse kunstenaars op het Atlantisch gebied. In 2024 openen we een vaste presentatie over het Atlantisch gebied, waarin veel aandacht is voor  trans-Atlantische mensenhandel en de doorwerking daarvan vandaag de dag. Dit is een permanente tentoonstelling. Want de geschiedenis van slavernij hoort in ons museum.

Ondertussen in de organisatie 

We voeren lange gesprekken en maken soms moeilijke keuzes: we werken concreet aan een gelijkwaardige werkomgeving. Want we verbinden woorden over diversiteit en inclusie aan daden.
Ook binnen de organisatie is er daarom bijzondere aandacht voor het thema: medewerkers krijgen vanaf dit jaar een extra vrije dag om naar voorkeur in te zetten.  Wij vinden uiteraard Keti Koti (1 juli) een belangrijke datum, maar collega’s kunnen ook een andere dag kiezen. Op donderdag 29 juni 2023 aten we in ieder geval met collega’s onze zelfgemaakte Heri Heri en gingen we in gesprek over vrijheid. Om te herdenken, stil te staan en te vieren. De ketenen zijn verbroken!