Op regelmatige basis publiceert Het Scheepvaartmuseum inhoudelijke artikelen die tentoonstellingen, collectiestukken of andersoortige kennis voor het voetlicht brengt. Zo manifesteert de instelling zich als museum met een toonaangevende maritieme collectie en bibliotheek.
Henri Ekama en de Nederlandse Noordpoolexpeditie
Door het objectief van de camera: Henri Ekama en de Nederlandse Noordpoolexpeditie van 1882-1883.
Wie is Kadir van Lohuizen?
Kadir van Lohuizen (1963) is fotojournalist en meervoudig winnaar van World Press Photo-prijzen en van de Zilveren Camera. Samen met zijn Russische collega Yuri Kozyrev, met wie hij ook het fotoagentschap NOOR oprichtte, werkt Van Lohuizen aan de foto- en filmreportage Arctic: New Frontier. Daarnaast gaat zijn werk Where Will We Go in op de effecten van klimaatverandering en de stijgende zeespiegel op de bewoonbare wereld.
het Nova Zembla Effect
Nova Zembla, het eiland waar de leden van de eerste expedities naar de Noordpool strandden, zou het toneel worden van ontbering, leed en zelfs de dood. En: een mysterieus verschijnsel, waarvan men eeuwen niet wist wat ze ervan moesten denken. Was het echt, of waren het hersenspinsels van fantasierijke zeevaarders?
Jacob van Heemskerck
De naam van Jacob van Heemskerck lijkt minder snel in één adem te worden genoemd met het Noordpoolgebied dan de naam van Barentsz. Waarom eigenlijk? We zullen in de ijskoude wateren van de expedities naar Nova Zembla moeten duiken om dit te doorgronden.
Een enkeltje onbewoond eiland
Homoseksualiteit is zo oud als de weg naar Rome. In de achttiende eeuw waren er wellicht geen bushokjes om te vernielen, maar het was zeker geen nieuw of onbesproken onderwerp. Het was het jaar 1725 toen de Heeren Zeventien, belangrijke gezaghebbers van de VOC, een 'verontrustend bericht' kregen. Twee crewleden van een Oost-Indiëvaarder hadden zich schuldig gemaakt aan de zonden van Sodom en Gomorrah. Een ongebruikelijke straf was het gevolg.
ms Oranje na WOII terug in Amsterdam
Toen ms Oranje op 18 juli 1946 door de net gerepareerde sluizen van IJmuiden voer, kon het schip rekenen op veel bekijks: het schip werd door enorme menigten onthaald. Mede omdat ms Oranje het eerste grote zeeschip was dat Amsterdam na de oorlog weer kon bereiken. Het zal een gevoel van euforie hebben gegeven, waarbij het einde van de oorlog een jaar na de bevrijding weer extra voelbaar was.
Een cartografisch kunstwerk
Een kaart vandaag de dag is een gebruiksvoorwerp. Vroeger waren kaarten minder praktisch en veel sierlijker. Voor 1800 waren de randen vaak een kunstwerk op zich. Bijbelse vertoningen op kaarten zijn echter uitzonderlijk aangezien wetenschap en religie niet altijd hand in hand gingen. In 1770 verscheen een kaart waarop dat duidelijk wel gebeurde. Een zeer zeldzaam exemplaar.
propaganda in penseelstreken
De 'gouden eeuw' kende uitzonderlijke schilders die verschillende genres ontwikkelden inherent aan de verschillende disciplines op zee. Op dit gigantische doek van Cornelis Claesz. van Wieringen wordt een spectaculaire zeeslag getoond. Het werk is niet alleen schoon voor het oog: het is een geschiedenisverhaal op doek. Kijk mee!
Water bepaalde alles - Schepen op een Hollandse rede
In de tentoonstelling Republiek aan Zee wordt verteld hoe water de geschiedenis van Nederland heeft bepaald. Een van de eerste objecten in de expositie laat zien hoe sterk het water het dagelijks leven bepaalde aan het begin zeventiende eeuw in de Lage Landen: het schilderij Schepen op een Hollandse rede van Adam Willaerts.
