Op regelmatige basis publiceert Het Scheepvaartmuseum inhoudelijke artikelen die tentoonstellingen, collectiestukken of andersoortige kennis voor het voetlicht brengt. Zo manifesteert de instelling zich als museum met een toonaangevende maritieme collectie en bibliotheek.
manilla's: de prijs van een mensenleven
Portugese zeelieden waren in de 16de eeuw de eerste Europeanen die op de West-Afrikaanse kust handeldreven. Daarbij maakten zij geen gebruik van muntgeld, maar van de spreekwoordelijke ‘spiegeltjes en kralen’. Hun assortiment van ruilgoederen bevatte echter ook koperen of messing armringen of manilla’s.
Een enkeltje onbewoond eiland
Homoseksualiteit is zo oud als de weg naar Rome. In de achttiende eeuw waren er wellicht geen bushokjes om te vernielen, maar het was zeker geen nieuw of onbesproken onderwerp. Het was het jaar 1725 toen de Heeren Zeventien, belangrijke gezaghebbers van de VOC, een 'verontrustend bericht' kregen. Twee crewleden van een Oost-Indiëvaarder hadden zich schuldig gemaakt aan de zonden van Sodom en Gomorrah. Een ongebruikelijke straf was het gevolg.
ms Oranje na WOII terug in Amsterdam
Toen ms Oranje op 18 juli 1946 door de net gerepareerde sluizen van IJmuiden voer, kon het schip rekenen op veel bekijks: het schip werd door enorme menigten onthaald. Mede omdat ms Oranje het eerste grote zeeschip was dat Amsterdam na de oorlog weer kon bereiken. Het zal een gevoel van euforie hebben gegeven, waarbij het einde van de oorlog een jaar na de bevrijding weer extra voelbaar was.
Een cartografisch kunstwerk
Een kaart vandaag de dag is een gebruiksvoorwerp. Vroeger waren kaarten minder praktisch en veel sierlijker. Voor 1800 waren de randen vaak een kunstwerk op zich. Bijbelse vertoningen op kaarten zijn echter uitzonderlijk aangezien wetenschap en religie niet altijd hand in hand gingen. In 1770 verscheen een kaart waarop dat duidelijk wel gebeurde. Een zeer zeldzaam exemplaar.
propaganda in penseelstreken
De 'gouden eeuw' kende uitzonderlijke schilders die verschillende genres ontwikkelden inherent aan de verschillende disciplines op zee. Op dit gigantische doek van Cornelis Claesz. van Wieringen wordt een spectaculaire zeeslag getoond. Het werk is niet alleen schoon voor het oog: het is een geschiedenisverhaal op doek. Kijk mee!
Water bepaalde alles - Schepen op een Hollandse rede
In de tentoonstelling Republiek aan Zee wordt verteld hoe water de geschiedenis van Nederland heeft bepaald. Een van de eerste objecten in de expositie laat zien hoe sterk het water het dagelijks leven bepaalde aan het begin zeventiende eeuw in de Lage Landen: het schilderij Schepen op een Hollandse rede van Adam Willaerts.
Hollanders in Brazilië
Eind 2017 werd een belangrijk object toegevoegd aan de schilderijencollectie van Het Scheepvaartmuseum. Volgens de aanbieder van het schilderij was op dit doek de slag bij Downs te zien. Het kustaanzicht deed ons echter sterk denken aan Brazilië en specifiek: Recife ...
webinar LKCA: Anders kijken naar een schilderij met Gundy van Dijk
Schilderijen kúnnen saai zijn, maar als je beter kijkt is er toch meer te zien. Docenten kunnen samen met hun leerlingen op een andere manier naar objecten en schilderijen kijken en zo nieuwe perspectieven ontdekken. Hierover vertelde Gundy van Dijk, Hoofd Educatie & Publieksactiviteiten, op 12 februari tijdens het webinar ‘Kijken naar Cultuur’ van het LKCA.
Als de zee bevriest
Mooi he? Die bevroren sloten in de polder, de waggelende gansjes op het ijs en die eerste schaatser op een compleet leeg meer. Als de winter zich van zijn koudste kant laat zien, vormt dat plaatjes waar menig Hollander weemoed van krijgt. “Vroeger was er élke winter een pak ijs, toch?” Over vroeger gesproken: voor zeevaarders in de 17e, 18e of 19e eeuw was een periode van koude een reden voor kopzorgen.
